Laatste update mei 2025
In dit artikel gaan we het hebben over zaken die de meeste mensen niet kennen. Ja, een voeding is veel meer dan wattage, efficiëntie en het aantal aansluitingen. Achter die technische cijfers schuilen verrassende details die invloed hebben op de stabiliteit, prestaties en zelfs de levensduur van je pc. Heb je je ooit afgevraagd waarom je pc soms niet opstart, zelfs als alles lijkt te werken? Of wat de “Power Good”-signaal eigenlijk doet voor je systeem?
Het “Power Good”-signaal
In de brede ATX-kabel zit een grijze draad die een “Power Good”-signaal naar het moederbord stuurt. Inderdaad, de voeding geeft zelf aan dat alles in orde is. Als dat signaal ontbreekt, zal de pc niet opstarten! Het signaal moet +5 V zijn zodra de pc probeert op te starten. Helaas spelen fabrikanten van goedkope voedingen vaak vals: ze verbinden de gewone +5 V-lijn intern met de “Power Good”-kabel, wat de werking van dit cruciale signaal verstoort en kan leiden tot onbetrouwbare prestaties of opstartproblemen.
Een oude voeding gebruiken? Misschien geen goed idee!
Vroeger hadden voedingen vaak geen actieve PFC (Power Factor Correction). In plaats daarvan vertrouwden ze op grote condensatoren en een spoel om de spanning te regelen. Deze technologie was minder efficiënt en gevoelig voor schommelingen in het stopcontact. Tegenwoordig wordt actieve PFC standaard in moderne voedingen toegepast. Dit systeem zorgt ervoor dat de uitgangsspanning van de voeding stabiel blijft, zelfs wanneer de spanning in je stopcontact fluctueert. Dit betekent dat je systeem minder snel last heeft van pieken of dalen in de netstroom, wat de algehele stabiliteit van je pc verbetert.
Wie bedacht dit? Een voeding die de CPU koelt?
In de begindagen van pc-ontwerpen werd er geëxperimenteerd met voedingen die direct op de CPU werden gemonteerd. Het idee? De ventilator van de voeding zou zowel de voeding als de CPU kunnen koelen. Klinkt efficiënt, toch? Helaas bleek het geen briljant idee. De combinatie van warmte van de CPU en de voeding zelf was simpelweg te veel voor één ventilator om te hanteren. Tegenwoordig is deze opzet gelukkig niet meer in gebruik, en wordt er veel beter nagedacht over de koeling van beide componenten.
Hysterie over hysteresis?
Heb je je ooit afgevraagd waarom de ventilator van een voeding sneller begint te draaien als de temperatuur boven een bepaald niveau komt, maar vervolgens niet trager draait als de temperatuur weer onder dat niveau komt? Dat heeft te maken met hysteresis. Klinkt als iets waar je niet veel van hoort, maar het is eigenlijk best logisch. Het zorgt ervoor dat de ventilator niet constant zijn snelheid hoeft aan te passen wanneer de temperatuur net boven of onder dat kritieke punt schommelt. Zonder hysteresis zou de voeding telkens het toerental moeten veranderen, wat niet alleen vervelend is, maar ook je geduld op de proef zou stellen. Je zou snel zeggen: “Zet een andere plaat op!”
De evolutie van de -5V rail
Wist je dat veel voedingen nog steeds een -5V rail hebben, maar moderne moederborden deze spanning al lang niet meer gebruiken? De -5V rail werd vroeger voornamelijk gebruikt voor oudere ISA-uitbreidingskaarten. Gelukkig zijn die kaarten tegenwoordig bijna uitgestorven! Ze hadden namelijk maar een bandbreedte van 16 MB/s – ja, dat klinkt als een millennium geleden, nietwaar?
Van Zero naar Hero
Ken je de paniek nog toen je na het monteren van je pc ineens merkte dat de ventilator van de voeding niet draaide? Je dacht waarschijnlijk: “O nee, is de voeding stuk?” Wat een opluchting toen hij uiteindelijk toch begon te draaien! Wat je waarschijnlijk niet wist, is dat sommige voedingen een zogenaamde zero RPM-modus hebben. In deze modus draait de ventilator alleen wanneer dat echt nodig is – bijvoorbeeld wanneer de pc veel belasting krijgt. Het resultaat? Een vrijwel geruisloze pc wanneer je hem in idle hebt staan.
Vlam in de pijp
Pc-voedingen zijn meestal veilig. De metalen behuizing is geaard, en bij een foutje schakelt de voeding vaak gewoon uit. Maar… ik heb met eigen ogen een voeding zien springen. Letterlijk: knal, rook, en ik ben er vrij zeker van dat ik kortstondig een vlam zag. De oorzaak? Een component (waarschijnlijk een condensator) gaf de geest. En raad eens? De ventilator blaast alles keurig naar buiten. Niet ideaal als je pc met de achterkant naar je gordijn staat — of je denkt rustig te kunnen slapen met de pc nog aan.
💡 Wil je spelenderwijs en volledig gratis leren werken met Windows 11? Ontdek dan onze shorts.