Ben je klaar om werkelijk alles te weten te komen over RAM-geheugen? Wel neem dan zeker eerst een tas koffie want we bespreken werkelijk alles! Laat ons eerst eens bekijken wat we allemaal gaan behandelen.
- Wat is RAM?
Een definitie van wat RAM-geheugen precies is. - Soorten RAM-geheugen
Welke soorten bestaan er en wat wordt gebruikt in nieuwe high-end computers. - Hoeveel RAM kan je pc aan?
Wat bepaalt hoeveel geheugen je kan installeren? - Single Channel vs. Dual Channel
Wat je mag verwachten als je Dual Channel of zelfs Tripple Channel mode gebruikt. - Antwoorden op veelgestelde vragen
We beantwoorden een reeks veelgestelde vragen, waaronder:- Is snel geheugen beter?
- Hoe maak je RAM-geheugen sneller?
- Hoeveel systeemgeheugen heeft mijn computer?
- Is 32 GB systeemgeheugen overkill?
- Hoeveel RAM-geheugen heb ik minimaal nodig?
- Maak ik mijn computer sneller door het geheugen te verdubbelen?
- Maakt RAM-geheugen het kopiëren van bestanden sneller?
- Kan ik mijn RAM-geheugen vergroten zonder RAM te kopen?
- Ik heb een beperkt budget. Koop ik RAM-geheugen of een SSD?
- Hoe weet ik of mijn systeemgeheugen defect is?
6. De timings van RAM-geheugen
We leggen op een begrijpbare manier uit hoe RAM-geheugen werkt en leggen termen uit zoals RAS, CAS, tRCD, tRAS en CAS Latency. Dit wordt uitgelegd in een aansluitend artikel.
1. Wat is RAM-geheugen?
RAM, oftewel Random Access Memory, is het snelle werkgeheugen van je computer. Je computer kan dit geheugen gebruiken voor het uitvoeren van programma’s. De processor heeft directe toegang tot dit geheugen, waardoor dit geheugen razendsnel is, zelfs als je het vergelijkt met een SSD. Enige nadeel van het RAM-geheugen is dat het vluchtig geheugen is d.w.z. dat als je je computer uitzet de inhoud verloren gaat. Een speciaal geval is echter de slaapstand. Als je je computer in slaapstand zet, blijft het RAM-geheugen onder spanning waardoor zelfs in slaapstand geen inhoud verloren gaat. Dit is dan ook de reden waarom een computer zo snel opstart vanuit de slaapstand.
2. Soorten RAM-geheugen
Net zoals andere computerhardware is RAM-geheugen steeds sneller geworden. Hieronder een overzicht. Met onderaan het RAM-geheugen dat in high-end nieuwe computers gebruikt wordt.
- SDRAM (Synchronous DRAM): 66 ~ 133 MHz
- DDR (DDR1) geheugen: 266 ~ 400 MHz
- DDR2 geheugen: 800 ~ 1066 MHz
- DDR3 geheugen: 1333 ~ 2133 MHz
- DDR4 geheugen: 1600 ~ 2400 MHz
- DDR5 geheugen: 4800 ~ 6400 MHz
3. Hoeveel RAM kan je pc aan?
De hoeveelheid RAM-geheugen die je pc aan kan hangt volledig af van het moederbord. Het moederbord bepaalt werkelijk alles. Hoeveel je maximaal kan installeren. Hoe veel latten je kan plaatsen. Hoe groot elke lat mag zijn en natuurlijk ook het soort geheugen dat je kan plaatsen.
Let wel op! Sommige besturingssystemen kunnen maar een beperkte hoeveelheid RAM-geheugen gebruiken. Zo kan een 32 bit versie van Windows, maar 4 GB RAM-geheugen gebruiken. Als je van plan bent om een oude PC te upgraden is het dus zeker de moeite om dit eerst te verifiëren. Lees https://decomputer.be/welke-windows-heb-ik/
4. Single Channel, Dual Channel en Tripple Channel RAM-geheugen?
Als je je geheugen nog sneller wenst, opteer je er best voor van Dual of Tripple Channel mode te gebruiken. In deze mode worden latten geheugen tegelijkertijd aangesproken wat resulteert in een hoger bandbreedte. De snelheidswinst bij Dual Channel is ongeveer 10 tot 15% en bij Tripple Channel ongeveer 20 tot 30%. Let wel op de snelheid van het RAM-geheugen is vaak niet de bottleneck van een computer. Verwacht dus niet dat je een verschil gaat merken als je je pc gewoon gebruikt om wat te surfen. Enkel als je je pc voor professionele doeleinden gebruikt zoals videobewerking, 3D Rendering, simulaties, virtual machines en high-end games ga je een verschil merken.
5. Antwoorden op veelgestelde vragen
Is snel RAM-geheugen beter?
Ja, sneller is beter! Maar let op bij alledaags gebruik zoals wat internetten en e-mails lezen gaat het effect van snel RAM-geheugen niet merkbaar zijn. Bij professioneel gebruik kan snel geheugen wel een merkbaar verschil opleveren.
Hoe maak je RAM-geheugen sneller?
Via de BIOS kan je het geheugen instellen. De belangrijkste instelling is de kloksnelheid. Als je de kloksnelheid echter hoger zet dan wat de fabrikant aanbeveelt ben je aan het overklokken. De fabrikant garandeert echter niet dat het geheugen correct functioneert als je overklokt. Het kan dus best zijn dat je pc crasht als je probeert overklokken.
Hoeveel systeemgeheugen heeft mijn computer?
Als je computer traag is kan het interessant zijn om eens te kijken hoeveel systeemgeheugen je computer precies heeft. Dit kan via de volgende 2 methodes.
- Methode 1: Configuratiescherm
- In het configuratiescherm vind je een icoontje “systeem”. Klik daarop en er verschijnt een scherm waarop je het kan aflezen.
- Methode 2: Systeeminformatie (msinfo32)
- Typ “msinfo32” in het zoekvak van Windows en druk op Enter. In het scherm dat verschijnt kan je aan de rechterkant het gewoon aflezen.
Is 32 GB systeemgeheugen overkill?
Hoewel 32 GB systeemgeheugen vaak als overkill wordt beschouwd voor de gemiddelde gebruiker, is het bij de aanschaf van een nieuwe pc toch verstandig om voor 32 GB te kiezen. Het prijsverschil tussen 16 GB en 32 GB is tegenwoordig vaak klein.
Een belangrijk punt om in gedachten te houden is dat sommige fabrikanten bij 16 GB RAM twee modules van 8 GB gebruiken in plaats van één enkele lat van 16 GB. Dit kan een probleem worden als je later wilt upgraden naar meer geheugen. Als je bijvoorbeeld al twee slots bezet hebt met 8 GB-latten, moet je beide vervangen om naar 32 GB te gaan, wat zowel duurder als omslachtiger is. Door direct te kiezen voor 32 GB voorkom je dit gedoe en zorg je ervoor dat je systeem voldoende capaciteit heeft voor toekomstige applicaties en taken.
Hoeveel geheugen heb ik minimaal nodig?
De hoeveelheid RAM-geheugen die je minimaal nodig hebt, hangt af van het besturingssysteem dat je gebruikt. Hieronder staan de minimumvereisten voor zowel Windows 10 als Windows 11:
Windows 10:
- Voor de 32-bit versie van Windows 10 heb je minimaal 1 GB RAM-geheugen nodig.
- Voor de 64-bit versie, die het meest gebruikt wordt, heb je minimaal 2 GB RAM-geheugen nodig.
Windows 11:
- Voor Windows 11 heb je minimaal 4 GB RAM-geheugen nodig, ongeacht of het een 32-bit of 64-bit versie is (Windows 11 ondersteunt alleen 64-bit).
Let op dit zijn echter de minimumvereisten en zeker niet het aanbevolen hoeveelheid RAM-geheugen! Als je een beetje comfortabel wenst te werken heb je sowieso minimum 8 GB nodig.
Maak ik mijn computer sneller door het geheugen te verdubbelen?
Als je computer ervoor te weinig RAM-geheugen had wel, ja. Als je bijvoorbeeld de hierboven vermelde minimum vereiste hoeveelheid geheugen had, zal het effect spectaculair zijn. Als je computer echter al 8 GB-geheugen heeft zal het effect enkel merkbaar zijn als de computer intensief gebruikt voor bijvoorbeeld videobewerking, 3D rendering of zware games. Als je nog een computer hebt zonder SSD kan het effect meer uitgesproken zijn, omdat Windows dan minder vaak de HDD moet aanspreken.
Maakt veel werkgeheugen het kopiëren van bestanden sneller?
Als je vaak veel bestanden moet kopiëren is meer RAM-geheugen een voordeel. Doordat je meer RAM-geheugen hebt kan Windows een veel grotere buffer gebruiken en dat merk je vooral bij het kopiëren van vele kleine bestanden.
Kan ik mijn RAM-geheugen vergroten zonder RAM te kopen?
Nee, je kan het werkgeheugen niet groter maken zonder RAM te kopen… Je leest op internet soms tips zoals het vergroten van het virtueel geheugen of het gebruik van ReadyBoost, maar dat zijn lapmiddelen die verre van hetzelfde resultaat geven als het effectief kopen van extra RAM.
Virtueel geheugen is een techniek waarbij je harde schijf of SSD wordt gebruikt als een soort uitbreiding van het RAM-geheugen. Een SSD is echter tot 1000 maal trager dan echt RAM-geheugen…
ReadyBoost is een technologie waarbij vaak gebruikte bestanden van de harde schijf of SSD worden opgeslagen op een USB-stick voor snellere toegang. Dit is echter geen werkgeheugen! Het kan natuurlijk wel de indruk geven dat een programma sneller start, maar het heeft geen enkel effect wanneer je een video bewerkt of een zwaar spel speelt.
Ik heb een beperkt budget. Koop ik geheugen of een SSD?
Eigenlijk is het eenvoudig. Als je computer nog een HDD heeft is de keuze snel gemaakt en kies je sowieso voor een SSD. De impact van een SSD op de dagelijkse werking van je computer is vaak groter dan die van een RAM-upgrade, vooral als je huidige systeem traag opstart en applicaties langzaam laden.
Als je computer al een SSD heeft is het veel logischer van extra RAM te kopen in plaats van een extra SSD.
Hoe weet ik of mijn systeemgeheugen defect is?
Als je systeemgeheugen defect is merk je dit vaak meteen. Je pc crasht dan voortdurend met Blue Screens of Death (BSOD). De foutmeldingen op het BSOD kunnen variëren, maar veelvoorkomende fouten zoals “MEMORY_MANAGEMENT” of “IRQL_NOT_LESS_OR_EQUAL” wijzen vaak op geheugenproblemen.
Bij twijfel test je best het geheugen. Dat kan gewoon met Windows zelf door “ Windows Geheugencontrole” te typen in het zoekvak van Windows of met de Ultimate Boot CD/USB.
6. De timings van RAM-geheugen
Werkgeheugen is georganiseerd in een matrix van rijen en kolommen. Als je wil weten hoe dit te werk gaat om het geheugenlocatie aan te spreken. Lees dan verder De timings van RAM-geheugen – 🖥️ Decomputer.be 💻
